|
Sylwetka miesiąca:
ANTONI KRAUZE
Polski reżyser i scenarzysta filmowy.
Urodzony 01.04.1940 w Warszawie.
Początkowo studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie,
następnie w 1966 ukończył PWSTiF w Łodzi, odtąd związany z
kinematografia polską. Debiutował filmem dokumentalnym Skok, którego
współreżyserem był Edward Żebrowski. Przez następne trzy lata
realizował dokumenty w łódzkiej WFO. W 1969 pojawił się na planie
filmu fabularnego Struktura kryształu Krzysztofa Zanussiego w
charakterze współpracownika reżysera. Jako samodzielny reżyser
debiutował w 1970 filmem telewizyjnym Monidło opartym na opowiadaniu
Jana Himilsbacha. Jego trzeci film Meta (1971, tv), oparty na
podstawie powieści Marka Nowakowskiego, z powodów cenzuralnych
odłożony na półki, dopiero po 10 latach otrzymał Nagrodę Specjalną
Jury na FPFF w Gdańsku (1981). Natomiast pełnometrażowy film kinowy
Palec boży (1972), wg opowiadania Tadeusza Zawieruchy o
niespełnionych marzeniach aktorskich chłopca z prowincji, mimo
przygnębiającego obrazu prowincjonalnej nędzy, został dopuszczony do
dystrybucji, otrzymał szereg nagród, m.in. Srebrnego Lamparta na MFF
w Locarno (1974). Socjologiczne zainteresowania Krauzego życiem
polskiej prowincji w warunkach realnego socjalizmu doszły też do
głosu w dramacie sensacyjnym Strach (1975, nagroda CIDALC na MFF w
San Sebastian). Z kolejnych filmów na uwagę zasługują kameralna
Podróż do Arabii (1979) z kreacją Haliny Łabonarskiej, a przede
wszystkim ukończona tuż po wprowadzeniu stanu wojennego Prognoza
pogody (1982), opowieść o ucieczce z domu starców pensjonariuszy
przerażonych katastroficzną wizją przyszłości, która okazała się
tragikomicznie zbieżna z ówczesnymi realiami i z tego powodu
całkowicie nie do zaakceptowania przez cenzurę. Jego uniwersalne
przesłanie dostrzeżono na MFF w San Remo w 1987, gdzie film otrzymał
Grand Prix. Etap psychologicznych i socjologicznych penetracji
Krauzego zamyka Dziewczynka z hotelu Excelsior (1988). W latach
1990-2005 poświęcił się głównie kinu dokumentalnemu, portretując
wiele znanych postaci ze świata polityki i kultury, m.in. w filmach:
Wysłannik (1993) o Jacku Baluchu – ambasadorze RP w Pradze,
Preisner, czyli droga do sukcesu (1995), Szwed z „Wesela” (1998,
Brązowy Lajkonik w Krakowie) o Andrasie Bodegardzie, Ćwiczenia z
niepamięci (2004) o Januszu Morgensternie. Do fabuły powrócił w 2010
filmem Czarny czwartek. Janek Wiśniewski padł, będącym pierwszą w
historii polskiej kinematografii rekonstrukcją dramatycznych i
tragicznych wydarzeń 17 grudnia 1970 r. Krauze pojawił się także
jako aktor w filmie Piotra Łazarkiewicza Kocham kino (1987).
Filmografia (tylko filmy fabularne):
1970 – Monidło (tv)
1971 – Meta (tv)
Piżama (tv)
1972 – Palec boży
1975 – Strach
1976 – Zaklęty dwór (serial tv)
1979 – Podróż do Arabii
1980 – Party przy świecach (tv)
1981 – Stacja (tv)
1982 – Prognoza pogody
1988 – Dziewczynka z hotelu Excelsior
1995 – Akwarium
Akwarium, czyli samotność szpiega (serial tv)
2010 – Czarny czwartek. Janek Wiśniewski padł
mozaika.org.pl
|
|